پاستل یکی از ابزارهای هنری پرکاربرد است که در سنین مختلف، طرف‌داران خاص خودش را دارد. به‌طورکلی پاستل‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند: نرم، سخت، روغنی و مدادی که گچ پاستل در دسته نرم قرار دارد. اگر شما هم علاقه‌مند به یادگیری نقاشی با گچ پاستل هستید، در ادامه با ما همراه باشید تا اصول اولیه آن را در کنار هم یاد بگیریم.
تنوع رنگی در گچ پاستل
ویژگی‌های کار با گچ پاستل
در ساخت پاستل‌های نرم، از رنگ‌دانه بیشتر و چسب کمتری استفاده می‌شود؛ به همین دلیل آن‌ها زودتر از بقیه پاستل‌ها می‌شکنند و طیف رنگی بیشتری دارند. از دیگر ویژگی‌های گچ پاستل می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- قدرت ترکیب رنگ بالا
- تکنیک‌های فراوان
- تنوع رنگی زیاد
- نپریدن رنگ‌ها در گذشت زمان
- آسان بودن کار با آن
مقوای بافت‌دار مناسب برای پاستل
زمینه مناسب برای نقاشی
برای نقاشی با پاستل گچی قبل از هر چیز شما باید زمینه مناسب را باتوجه‌به سلیقه خود انتخاب کنید. گزینه‌های مختلفی مانند مقوای فابریانو، جیر و کانسون وجود دارد. حتی می‌توانید از پارچه کتان ریزبافت استفاده کنید. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که هرچقدر زمینه شما پرزدارتر و زبرتر باشد، نتیجه نهایی زیباتر خواهد شد.
باتوجه‌به اینکه گچ پاستل پوشانندگی کمی دارد و بیشتر به‌صورت پودر و غبار روی صفحه می‌نشیند، نمی‌توانید مقواها و زمینه‌های براق را برای این کار انتخاب کنید. از مقواهای بافت‌دار استفاده کنید. یک روش در نقاشی با گچ پاستل برای اینکه رنگ‌ها بیشتر روی زمینه بنشینند این است که یک محلول از پودر سنگ و چسب کازئین درست کنید و کل زمینه را با آن بپوشانید. همچنین اگر می‌خواهید در یک قسمت از کار رنگ‌ها روشن‌تر جلوه کنند، می‌توانید آن قسمت را ابتدا با پاستل سفید رنگ کنید و سپس رنگ اصلی را بزنید.
انتخاب و کشیدن طرح
بعد از تهیه کردن زمینه مناسب، باید طرح موردنظر را روی آن بکشید. این طرح می‌تواند چهره، منظره یا حتی نقاشی‌های سبک مدرن باشد. اگر قصد دارید طرح را از خودتان بکشید با یک مداد، خیلی کم‌رنگ این کار را انجام دهید. اگر هم یک طرح اینترنتی دارید می‌توانید آن را چاپ کنید و سپس با استفاده از یک کاربن زرد روی زمینه انتقال بدهید.
اگر اولین تجربه کارتان در نقاشی با گچ پاستل است بهتر است یک طرح ساده بکشید تا اجرای آن برای شما راحت‌تر باشد. همچنین به علت قطور بودن گچ پاستل، طرح‌هایی که جزئیات ریزی دارند قابل‌اجرا نیستند؛ مگر اینکه هنرمند مهارت بالایی داشته باشد. اگر قصد کشیدن طرح‌های ریز را دارید می‌توانید از پاستل مدادی استفاده کنید.
اجرای طرح با پاستل گچی
شروع رنگ‌آمیزی
بعد از انتخاب و کشیدن طرح، نوبت به انتخاب رنگ‌ها بر اساس آن است. رنگ‌آمیزی با پاستل را باید از بالای صفحه به پایین شروع کنید. ازآنجایی‌که گچ پاستل قدرت ترکیب رنگ بالایی دارد، اگر ترتیب این کار را به‌درستی انجام ندهید ممکن است دستتان روی رنگ‌ها کشیده شده و کار خراب شود.
پاستل را مانند مداد در دست بگیرید. البته تکنیک‌های دیگری مانند استفاده از پهنای پاستل یا پودر کردن پاستل هم وجود دارد اما این روش برای افراد مبتدی مناسب‌تر است. ابتدا خیلی آرام قسمت موردنظر را رنگ کرده و پس از آن با فشار دست سایه‌ها را ایجاد کنید. بعضی از رنگ‌ها برای ترکیب‌شدن نیاز به پالت دارند، اما در نقاشی با گچ پاستل تمامی رنگ‌ها روی صفحه اصلی ترکیب می‌شوند. برای بهتر انجام‌دادن این کار می‌توانید با انگشت یا پارچه آن‌ها را در هم محو کنید.
استفاده از آب در نقاشی با گچ پاستل
ترکیب گچ پاستل و آب
پاستل‌های نرم قابلیت حل شدن در آب را دارند. یکی از تکنیک‌های زیبا برای کار با پاستل، ترکیب آن با آب است. این کار باعث می‌شود رنگ‌ها خیلی بیشتر و بهتر در هم محو شوند. همچنین کار عمق بیشتری پیدا می‌کند و پوشانندگی هم بیشتر می‌شود. برای اجرای این تکنیک دو روش مختلف وجود دارد.
روش اول این است که شما باید ابتدا قسمت‌های موردنظر را با پاستل رنگ‌آمیزی کنید. سپس با استفاده از یک قلم‌مو یا پنبه، سطوح رنگ شده را خیس کنید. لازم نیست آب زیادی مصرف کنید؛ چون این کار باعث باد کردن و چروک شدن مقوا می‌شود. فقط کافی است در حدی که رنگ‌ها ترکیب شوند آب بزنید. در این روش باید سرعت عمل بالایی داشته باشید؛ چون رنگ‌ها مثل آبرنگ، زود خشک می‌شوند.
در روش دوم به یک پالت و کاتر نیاز دارید. با استفاده از کاتر، مقداری از گچ پاستل خود را بتراشید و پودر آن را داخل پالت بریزید. سپس مقداری آب به آن اضافه کنید و با استفاده از قلم‌مو آن‌ها را مخلوط کنید. حالا این مخلوط را مستقیم و با قلم‌مو روی صفحه استفاده کنید. هرچقدر آب کمتری اضافه کنید رنگ غلیظ‌تر و پررنگ‌تری خواهید داشت.
نکاتی درباره کار با گچ پاستل
- اگر قسمتی از کار نیاز به تغییر داشت، می‌توانید از پاک‌کن خمیری استفاده کنید.
- برای اینکه به‌جای نقاشی کار طراحی انجام دهید، می‌توانید با لبه تیز پاستل بکشید.
- می‌توانید برای زیباتر کردن اثر نهایی به‌جای زمینه سفید از مقواهای رنگی استفاده کنید.
- با یادگیری و ترکیب تکنیک‌های مختلف نقاشی با گچ پاستل، می‌توان آثار زیباتری خلق کرد.
- پس از اتمام برای اینکه کار آسیبی نبیند می‌توانید آن را داخل قاب شیشه‌ای بگذارید.
- به‌جای قاب کردن می‌توان از فیکساتیو هم استفاده کرد اما کمی رنگ‌ها تیره‌تر می‌شوند.
- در هنگام نقاشی با پاستل گچی بهتر است روپوش بپوشید؛ چون پودر آن به اطراف پخش می‌شود.
سخن آخر
در این مطلب تلاش کردیم تا آموزشی مقدماتی از نقاشی با گچ پاستل را به شما ارائه دهیم. گچ پاستل یکی از ابزارهای هنری پرکاربرد است. کار با آن به دلیل خشک و پودری بودنش، شباهت زیادی به کار با زغال دارد. تنوع رنگی زیاد، قدرت ترکیب بالا و آسان بودن کار با آن، دلایل خوبی برای این هستند که پاستل را برای خلق اثر هنری خود انتخاب کنید.